Chiêm ngưỡng bộ xương cá Voi lớn nhất Việt Nam tại Bình Thuận
Vạn Thủy Tú nằm trên đường Ngư Ông, phường Đức Thắng, cách cảng cá Phan Thiết chừng 150 m. Dịp cuối tuần, di tích này thu hút nhiều đoàn du khách đến tham quan.
Truyền thuyết về Cá Ông
Cá Ông, tức cá voi lưng xám, mà theo ngư dân chính là thần Nam Hải. Với tập quán, hay bản năng của mình, những lúc có bão trên biển, cá voi thường dựa mình vào các tàu lớn để tránh bão. Điều này đã vô tình cứu rất nhiều thuyền bè vượt qua được những cơn bão biễn dữ dội. Để tỏ lòng biết ơn, các ngư dân đã từng bước thần thoại hóa cá voi thành một linh thần của biển, chuyên cứu giúp người gặp nạn trên biển khơi và thờ cùng các vị thần khác đã giúp đỡ và phù hộ họ no ấm.
Dinh cá Ông, tên chính thức là Dinh Vạn Thủy Tú, toạ lạc trên đường Ngư Ông, thành phố Phan Thiết, Bình Thuận, được xây dựng năm 1762 để thờ thần Nam Hải. Theo truyền thuyết, sau khi Dinh được xây xong, có một Ông rất lớn trôi dạt vào bờ phía trước. Ngư dân trong vùng được huy động để đưa Ông vào mai táng trong khuôn viên. Do Ông quá lớn nên phải đến 2 ngày sau mới đưa được vào bờ và mai táng long trọng. Bộ xương Ông với chiều dài 22m, nặng 65 tấn, hiện nay được phục dựng và đặt trên khung inox kiên cố, bên trên mô hình con thuyền lớn đặt trang trọng trong Dinh.
Nơi linh thiêng của người dân miền biển
Hàng năm tại Dinh đều diễn ra các kì tế lễ được tổ chức trang trọng vào các ngày âm lịch: 20/2 (Tế Xuân); 20/4 (Cầu ngư); 20/6 (Chính mùa); 20/7 (Chèo dọc) và 23/8 (Mãn mùa) trong quá trình diễn ra nghi lễ còn có các hoạt động như hát bội, diễn bã trạo. hội đua ghe…
Không chỉ là nơi thờ tự thủy tổ nghề biển, nơi đây còn lưu giữ nhiều hiện vật có giá trị liên quan đến lịch sử hình thành và phát triển cộng đồng cư dân nghề cá tiêu biểu là 24 sắc phong của các đời vua triều Nguyễn ban tặng, chiếc chuông đồng đúc vào năm Nhâm Thân (1872), đến nay đã được 130 năm; thân chuông có dòng chữ “Tự Đức nhị thập ngũ niên – Xuân quý giáo đáng – Thuỷ Tú Vạn – Bổn Vạn đồng ký”.
Với những giá trị độc đáo còn lưu giữ, năm 1996, vạn Thủy Tú đã được Bộ Văn hóa – Thông tin cấp bằng công nhận là di tích kiến trúc nghệ thuật cấp quốc gia. Lễ hội cầu ngư vạn Thủy Tú cũng được đưa vào danh mục di sản văn hóa phi vật thể quốc gia, năm 2019.